Cbam Aktualności ets opłaty naliczanie

CBAM - Aktualności

Organizacja Odzysku — Dlaczego jest taka ważna?

W przypadku, gdy przedsiębiorca wprowadza na rynek krajowy produkty w opakowaniach, ciąży na nim ustawowy obowiązek zagwarantowania, że zostaną z tego samego rynku zebrane  odpowiednie ilości odpadów opakowaniowych i poddane  przetworzeniu. Jest to tak zwana rozszerzona odpowiedzialność producenta / importera za odpady powstające z wprowadzanych przez niego opakowań.

Przedsiębiorca może realizować ten obowiązek  samodzielnie lub przekazać ten problem specjalistom. W tym przypadku bez wątpienia specjalistami możemy określić podmioty nazywane Organizacjami Odzysku.

Organizacja odzysku opakowań to podmiot, który przejmuje obowiązki organizacji systemu zbierania, odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych z rynku. Przejecie obowiązku organizacji systemu zabierania odpadów opakowaniowych z rynku musi być zawsze potwierdzone pisemną umową, zawartą pod rygorem nieważności pomiędzy organizacją odzysku opakowań a danym przedsiębiorstwem. Umowa może dotyczyć jednego lub kilku rodzajów opakowań, jakie podmiot wprowadzający produkty w opakowaniach dostarczył do obrotu na polskim rynku w danym roku kalendarzowym.

Dla większości przedsiębiorców umowa z organizacją to dobre i ekonomiczne rozwiązanie. 

Dobre ponieważ zawarcie umowy z Organizacją Odzysku powoduje przejście odpowiedzialności z tytułu obowiązków związanych z odzyskiem i recyklingiem odpadów opakowaniowych z przedsiębiorcy na organizację.

Ekonomiczne ponieważ koszty wynikające z takiej umowy są znacząco niższe niż opłaty jakie należałoby wnieść dla Państwa z tytułu braku realizacji obowiązku.   

Niemniej istnieją sytuacje, w których przekazany organizacji obowiązek może wrócić do przedsiębiorcy i to z mocą wsteczną. W ustawie opakowaniowej kryje się dość niebezpieczny dla przedsiębiorcy zapis wskazujący, że w przypadku otwarcia likwidacji lub ogłoszenia upadłości organizacji odzysku przejęty przez nią obowiązek ponownie staje się obowiązkiem przedsiębiorcy wprowadzającego produkty w opakowaniach i to w odniesieniu do opakowań wprowadzanych przez niego od początku roku, tj. od 1 stycznia. W praktyce może to uniemożliwić przedsiębiorcy wywiązanie się z ciążącego na nim obowiązku, w szczególności gdy otwarcie likwidacji nastąpi w ostatnich miesiącach roku. Oczywiście, trudno przewidzieć upadłość przedsiębiorcy, ale już jego likwidację – jak najbardziej. Stąd – biorąc pod uwagę skutki, z jakimi może wiązać się dla przedsiębiorcy zniknięcie z rynku organizacji odzysku – w umowie warto zawrzeć odpowiednie obowiązki informacyjne, które w miarę szybko pozwolą przedsiębiorcy przygotować się na przejęcie przechodzących na niego obowiązków.

Znalezienie rzetelnej i odpowiedzialnej Organizacji Odzysku dla osób na co dzień nie związanych z branżą ochrony środowiska i odzysku odpadów to nie lada wyzwanie i zajęcie na wiele dni.

Dlatego też zapraszamy do kontaktu naszymi specjalistami, którzy pomogą Państwu w  znalezieniu odpowiednich partnerów w biznesie.

biuro@wastech.pl

CBAM – Aktualności

CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism), czyli potocznie graniczny podatek węglowy, to mechanizm służący naliczaniu opłat za emisję CO₂ wbudowaną w importowane produkty, jeśli pochodzą one spoza Unii Europejskiej. Mechanizm dotyczy przede wszystkim materiałów i półproduktów takich jak: stal, aluminium, cement, nawozy, wodór czy energia elektryczna – ale katalog ten będzie rozszerzany.

Bez wątpienia CBAM to jedno z największych wyzwań regulacyjnych, jakie czeka unijnych importerów w nadchodzących latach. Jego celem jest wyrównanie warunków konkurencji pomiędzy europejskimi producentami, objętymi systemem EU ETS, a dostawcami spoza UE.

Kluczowe daty: Harmonogram wdrażania CBAM

ROK
WYDARZENIE
2025
Kolejny rok z obowiązkiem raportowania emisji do rejestru przejściowego CBAMO w systemie kwartalnym i ostatni rok bez opłat.
2026
Pierwszy rok z raportowaniem w systemie rocznym i pierwszy rok wnoszenia opłat za emisję CO2 w produktach zaimportowanych spoza EU.
2027
Pierwsza opłata za CO2, oraz najprawdopodobniej pierwszy rok obowiązkowego zakupu certyfikatów CBAM przy imporcie produktów.
2026 - 2033
Stopniowe wycofywanie darmowych uprawnień ETS
2034
Pełne wdrożenie CBAM – 100% emisji CO2 w produktach podlega opłacie

Jak CBAM będzie naliczany?

W okresie przejściowym (2026–2033) importerzy nie zapłacą jeszcze za 100% emisji wbudowanej w towar. System przewiduje tzw. pomniejszenie o darmowe ETS, analogicznie jak w przypadku producentów z UE.

Procentowy poziom „darmowego ETS” (pomniejszający opłatę):

Rok 2026
97.5%
Rok 2027
95%
Rok 2028
90%
Rok 2029
77.5%
Rok 2030
51.5%
Rok 2031
39%
Rok 2032
26.5%
Rok 2033
14%
Rok 2034
0%

Rozliczanie emisji:

Jak się okazuje wskazane poziomy procentowe nie odpowiadają rzeczywistemu odliczeniu ale będą odpowiadały poziomowi referencyjnemu dla takich samych towarów wyprodukowanych w UE.

Masa CO₂ podlegająca opłacie zostanie pomniejszona o:

  • Procent umorzenia ETS (rok) × wartość referencyjną dla danego produktu

Wzór:

CO₂ do opłaty = Emisja towaru – (procent ETS × wartość referencyjna UE)

Wartości referencyjne (dla kodów CN) zostaną opublikowane przez Komisję Europejską.

Ile zapłacisz i kiedy?

  • Raport za 2026 r. składany jest w 2027 r., wtedy również następuje zapłata. W 2026 nie będzie żadnych zakupów certyfikatów i opłat w ciągu roku.
  • W pierwszym roku obowiązywania, czyli w 2026 wartość jednego certyfikatu CBAM to średnioroczna cena uprawnień EU ETS.
  • W latach kolejnych będzie obowiązywała zasada zakupu części certyfikatów proporcjonalnie do masy CO2 „wbudowanej” w importowane produkty.
  • Nie płacisz za tonę towaru, tylko za tonę emisji CO₂ wbudowaną w ten towar.
    Jeśli 1 Mg towaru zawiera 2 t CO₂, opłata wyniesie: 2 × 100 EUR = 200 EUR/Mg

Proponowane zmiany w  CBAM – Pakiet Omnibus czyli uproszczenia dla importerów

W ramach zmian w regulacjach dotyczących ESG, Komisja Europejska przedstawiła projekty nowelizacji przepisów (nr COM(2025) 87). Proponowane modyfikacje mają także na celu uproszczenie niektórych obowiązków związanych z mechanizmem CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism). Wprowadzane zmiany spowodują konieczność dostosowania się importerów działających na terenie Unii Europejskiej do nowych wymagań.

Proponowane zmiany:

  •  Próg 50 ton/rok:
    • Importerzy poniżej tego progu będą zwolnieni z CBAM.
    • Uwaga – próg będzie co roku aktualizowany (by objąć 99% importu).
  •  Deklaracje rozliczeniowe CBAM składane będą do października roku nastepnego, nie w maju – więcej czasu na przygotowanie.
  •  Pierwszy rok obowiązywania (2026) CBAM w rozliczeniu finansowym bez koniecznego zakupu certyfikatów na 50%  (pierwotnie 80%) masy CO2 wbudowanej w importowane produkty.
  • Zakup certyfikatów CBAM możliwy będzie dopiero od 2027.
  •  Można korzystać z danych:
    • Certyfikowanych przez producenta,
    • Z literatury naukowej,
    • Lub domyślnych – importer może wybrać najkorzystniejszą opcję.
  •  Importerzy będą mogli odliczyć opłaty za emisje poniesione w krajach trzecich (np. Chiny), jeśli będą udokumentowane.
  •  Obowiązek utrzymywania certyfikatów CBAM kwartalnie został ograniczony do 50% emisji z danego kwartału.
  •  Importer może upoważnić inne podmioty do obsługi CBAM, ale odpowiedzialność pozostaje po stronie importera.

 Kary i sankcje:

  • Drobne uchybienia = niższe kary.
  • Celowe obchodzenie przepisów (np. dzielenie przesyłek) = kary 3–5 razy wyższe niż wcześniej zakładano.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

1. Czy opłata CBAM dotyczy jednej tony towaru?
Nie. Dotyczy jednej tony CO₂. To oznacza, że 1 Mg towaru o emisji 1,5 t CO₂ → zapłacisz 1,5 × stawka EUR.
2. Czy najpierw płacę więcej, a potem dostaję zwrot (np. jak VAT)?
Nie. Opłata CBAM jest rozliczana po okresie rocznym, po uwzględnieniu ulg z tytułu ETS i danych referencyjnych.
3. Kiedy płacę?
Za emisje z 2026 – płacisz dopiero w 2027.
4. Próg 50 ton – dotyczy całego importu czy poszczególnych kodów CN?
Aktualnie wszystko wskazuje, że to łączna masa wszystkich towarów CBAM (nie osobno dla każdego kodu).
5. Co jeśli dostawca nie poda danych emisyjnych?
Możesz nadal importować, ale do rozliczenia będzie trzeba zastosować wartości domyślne – często wyższe co będzie oznaczało wyższe koszty mechanizmu CBAM.

CBAM a geopolityka

W tle trwają rozmowy unijnych liderów z partnerami handlowymi – m.in. z Chinami. Wskazują one na chęć zachowania płynnego handlu przy jednoczesnym przestrzeganiu zasad zrównoważonego rozwoju. Póki co jednak, kierunek regulacyjny jest jasny: dekarbonizacja importu stanie się obowiązkiem.

Podsumowanie

CBAM to nie tylko nowy obowiązek. To poważne wyzwanie kosztowe, proceduralne i logistyczne. Im wcześniej przygotujesz się do działania – tym większą elastyczność zachowasz. Warto zacząć już dziś: mapując dostawców, analizując emisyjność produktów i budując kompetencje w zakresie raportowania.