Termin
złożenia sprawozdania | Rodzaj
Sprawozdania | Kto powinien
złożyć sprawozdanie | Za co należy
składać sprawozdanie |
Do końca lutego za rok poprzedni. | Emisje do środowiska KOBIZE | · Podmioty
prowadzące działalność gospodarczą; · Podmioty
nieprowadzące działalności gospodarczej takie jak: szkoły, fundacje, gminy
(budynki urzędów, np. ogrzewanie w budynkach komunalnych i zarządzanych przez
gminy), szpitale czy wspólnoty mieszkaniowe); | · Korzysta
z samochodów w działalności gospodarczej; · Używa
innych maszyn z napędem spalinowym (wózki widłowe, generatory prądu, itp.); · Użytkuje klimatyzatory, systemy chłodnicze; · Zajmuje
się malowaniem, nakładaniem powłok, klejeniem, spawaniem; · Użytkuje piece grzewcze, piekarnicze (paliwo
gazowe, olejowe, stałe); |
Do 15 marca za rok poprzedni. | Sprawozdanie o odpadach Składane w BDO | · Wytwarzający
odpady czyli każdy, kogo działalność powoduje
powstawanie odpadów i jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji odpadowej; · Zbierający
odpady – podmiot świadczący usługę odbioru odpadów zarówno na lądzie jak i w
porcie lub przystani morskiej; · Przetwarzający
odpady – każdy, kto przeprowadza wstępną obróbkę, mieszanie lub inne
działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów; · Świadczący
usługi w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników
lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw; | · Firmy
budowlane; · Warsztaty
i serwisy mechaniczne; · Firmy
regenerujące części i komponenty; · Zakłady
produkcyjne – w zasadzie dowolna działalność; · Firmy
prowadzące magazynowanie, usługi spedycyjne, · Zbierający
odpady; · Wykorzystujący
odpady w swojej działalności i produkcji; |
Do 15 marca za rok poprzedni. | Sprawozdanie o odpadach Urząd Marszałkowski | · Wprowadzający
na rynek produkty w opakowaniach; · Produkujący
oraz sprowadzający z zagranicy zapakowane produkty; · Produkujący
oraz sprowadzający z zagranicy puste opakowania; · Produkujący
oraz sprowadzający z zagranicy smary, preparaty smarowe oraz oleje; · Produkujący
oraz sprowadzający z zagranicy opony; · Produkujący
oraz sprowadzający z zagranicy baterie oraz akumulatory; · Produkujący
oraz sprowadzający z zagranicy sprzęt elektryczny i elektroniczny; | · Opakowania
wszelkiego rodzaju (również opisywane jako opakowania BIO, BIODEGRADOWALNE,
EKO …) · Opakowania
w które zostały zapakowane produkty wprowadzane na rynek zarówno przez
producentów jak i importerów, ale również wszelkie produkty zakupione na terytorium
UE; · Oleje
smarowe, hydrauliczne itp.; · Smary
oraz substancje smarujące wszelkiego rodzaju i pochodzenia (również te EKO,
BIO itp.); · Wszelkiego
rodzaju opony; · Wszelkiego
rodzaju baterie oraz akumulatory elektryczne; · Sprzęt
elektryczny i elektroniczny; |
Do 15 marca za rok poprzedni. | SUP – opakowania jednorazowe z
tworzyw sztucznych | · Przedsiębiorcy
którzy używają opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, którzy od
1 stycznia 2024 są to przedsiębiorcy, którzy muszą pobierać od klientów
dodatkową opłatę za te opakowania, a którą w kolejnym roku przekażą na
rachunki urzędów marszałkowskich. · Przykładowo: –
Restauracje –
Stacje paliw, z kawą; –
właściciele automatów vendingowych; –
bary dostarczające posiłki; –
firmy cateringowe; –
itp. | · pojemniki
na żywność, · pojemniki
na napoje, butelki na napoje, · paczki
i owijki, lekkie torby na zakupy, · kubki
na napoje wraz z wieczkami i pokrywkami, · sztućce,
talerze, słomki, mieszadełka, · patyczki
higieniczne, · balony
i patyczki do balonów, · chusteczki
nawilżane, · wyroby
tytoniowe z filtrami i filtry, · podpaski,
tampony i aplikatory, · produkty
jednorazowego użytku z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych (tzw BIO, EKO). |
Do końca marca za rok poprzedni. | Korzystanie ze środowiska Urząd Marszałkowski | · Podmioty
prowadzące działalność gospodarczą; · Podmioty
nieprowadzące działalności gospodarczej takie jak: szkoły, fundacje, gminy
(budynki urzędów, np. ogrzewanie w budynkach komunalnych i zarządzanych przez
gminy), szpitale czy wspólnoty mieszkaniowe); | · Korzysta
z samochodów w działalności gospodarczej; · Używa
innych maszyn z napędem spalinowym (wózki widłowe, generatory prądu, itp.); · Użytkuje klimatyzatory, systemy chłodnicze; · Zajmuje
się malowaniem, nakładaniem powłok, klejeniem, spawaniem; Użytkuje piece grzewcze, piekarnicze (paliwo
gazowe, olejowe, stałe); |

CBAM - Aktualności
CBAM – Aktualności
CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism), czyli potocznie graniczny podatek węglowy, to mechanizm służący naliczaniu opłat za emisję CO₂ wbudowaną w importowane produkty, jeśli pochodzą one spoza Unii Europejskiej. Mechanizm dotyczy przede wszystkim materiałów i półproduktów takich jak: stal, aluminium, cement, nawozy, wodór czy energia elektryczna – ale katalog ten będzie rozszerzany.
Bez wątpienia CBAM to jedno z największych wyzwań regulacyjnych, jakie czeka unijnych importerów w nadchodzących latach. Jego celem jest wyrównanie warunków konkurencji pomiędzy europejskimi producentami, objętymi systemem EU ETS, a dostawcami spoza UE.
Kluczowe daty: Harmonogram wdrażania CBAM
ROK | WYDARZENIE |
---|---|
2025 | Kolejny rok z obowiązkiem raportowania emisji do rejestru przejściowego CBAMO w systemie kwartalnym i ostatni rok bez opłat. |
2026 | Pierwszy rok z raportowaniem w systemie rocznym i pierwszy rok wnoszenia opłat za emisję CO2 w produktach zaimportowanych spoza EU. |
2027 | Pierwsza opłata za CO2, oraz najprawdopodobniej pierwszy rok obowiązkowego zakupu certyfikatów CBAM przy imporcie produktów. |
2026 - 2033 | Stopniowe wycofywanie darmowych uprawnień ETS |
2034 | Pełne wdrożenie CBAM – 100% emisji CO2 w produktach podlega opłacie |
Jak CBAM będzie naliczany?
W okresie przejściowym (2026–2033) importerzy nie zapłacą jeszcze za 100% emisji wbudowanej w towar. System przewiduje tzw. pomniejszenie o darmowe ETS, analogicznie jak w przypadku producentów z UE.
Procentowy poziom „darmowego ETS” (pomniejszający opłatę):
Rozliczanie emisji:
Jak się okazuje wskazane poziomy procentowe nie odpowiadają rzeczywistemu odliczeniu ale będą odpowiadały poziomowi referencyjnemu dla takich samych towarów wyprodukowanych w UE.
Masa CO₂ podlegająca opłacie zostanie pomniejszona o:
- Procent umorzenia ETS (rok) × wartość referencyjną dla danego produktu
Wzór:
CO₂ do opłaty = Emisja towaru – (procent ETS × wartość referencyjna UE)
Wartości referencyjne (dla kodów CN) zostaną opublikowane przez Komisję Europejską.
Ile zapłacisz i kiedy?
- Raport za 2026 r. składany jest w 2027 r., wtedy również następuje zapłata. W 2026 nie będzie żadnych zakupów certyfikatów i opłat w ciągu roku.
- W pierwszym roku obowiązywania, czyli w 2026 wartość jednego certyfikatu CBAM to średnioroczna cena uprawnień EU ETS.
- W latach kolejnych będzie obowiązywała zasada zakupu części certyfikatów proporcjonalnie do masy CO2 „wbudowanej” w importowane produkty.
- Nie płacisz za tonę towaru, tylko za tonę emisji CO₂ wbudowaną w ten towar.
Jeśli 1 Mg towaru zawiera 2 t CO₂, opłata wyniesie: 2 × 100 EUR = 200 EUR/Mg
Proponowane zmiany w CBAM – Pakiet Omnibus czyli uproszczenia dla importerów
W ramach zmian w regulacjach dotyczących ESG, Komisja Europejska przedstawiła projekty nowelizacji przepisów (nr COM(2025) 87). Proponowane modyfikacje mają także na celu uproszczenie niektórych obowiązków związanych z mechanizmem CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism). Wprowadzane zmiany spowodują konieczność dostosowania się importerów działających na terenie Unii Europejskiej do nowych wymagań.
Proponowane zmiany:
- Próg 50 ton/rok:
- Importerzy poniżej tego progu będą zwolnieni z CBAM.
- Uwaga – próg będzie co roku aktualizowany (by objąć 99% importu).
- Deklaracje rozliczeniowe CBAM składane będą do października roku nastepnego, nie w maju – więcej czasu na przygotowanie.
- Pierwszy rok obowiązywania (2026) CBAM w rozliczeniu finansowym bez koniecznego zakupu certyfikatów na 50% (pierwotnie 80%) masy CO2 wbudowanej w importowane produkty.
- Zakup certyfikatów CBAM możliwy będzie dopiero od 2027.
- Można korzystać z danych:
- Certyfikowanych przez producenta,
- Z literatury naukowej,
- Lub domyślnych – importer może wybrać najkorzystniejszą opcję.
- Importerzy będą mogli odliczyć opłaty za emisje poniesione w krajach trzecich (np. Chiny), jeśli będą udokumentowane.
- Obowiązek utrzymywania certyfikatów CBAM kwartalnie został ograniczony do 50% emisji z danego kwartału.
- Importer może upoważnić inne podmioty do obsługi CBAM, ale odpowiedzialność pozostaje po stronie importera.
Kary i sankcje:
- Drobne uchybienia = niższe kary.
- Celowe obchodzenie przepisów (np. dzielenie przesyłek) = kary 3–5 razy wyższe niż wcześniej zakładano.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
1. Czy opłata CBAM dotyczy jednej tony towaru?
Nie. Dotyczy jednej tony CO₂. To oznacza, że 1 Mg towaru o emisji 1,5 t CO₂ → zapłacisz 1,5 × stawka EUR.
2. Czy najpierw płacę więcej, a potem dostaję zwrot (np. jak VAT)?
Nie. Opłata CBAM jest rozliczana po okresie rocznym, po uwzględnieniu ulg z tytułu ETS i danych referencyjnych.
3. Kiedy płacę?
Za emisje z 2026 – płacisz dopiero w 2027.
4. Próg 50 ton – dotyczy całego importu czy poszczególnych kodów CN?
Aktualnie wszystko wskazuje, że to łączna masa wszystkich towarów CBAM (nie osobno dla każdego kodu).
5. Co jeśli dostawca nie poda danych emisyjnych?
Możesz nadal importować, ale do rozliczenia będzie trzeba zastosować wartości domyślne – często wyższe co będzie oznaczało wyższe koszty mechanizmu CBAM.
CBAM a geopolityka
W tle trwają rozmowy unijnych liderów z partnerami handlowymi – m.in. z Chinami. Wskazują one na chęć zachowania płynnego handlu przy jednoczesnym przestrzeganiu zasad zrównoważonego rozwoju. Póki co jednak, kierunek regulacyjny jest jasny: dekarbonizacja importu stanie się obowiązkiem.
Podsumowanie
CBAM to nie tylko nowy obowiązek. To poważne wyzwanie kosztowe, proceduralne i logistyczne. Im wcześniej przygotujesz się do działania – tym większą elastyczność zachowasz. Warto zacząć już dziś: mapując dostawców, analizując emisyjność produktów i budując kompetencje w zakresie raportowania.